De kloof

Recent heb ik het jaarverslag van de ombudscommissie gelezen. In dat verslag wordt gesproken over de kloof tussen burger en bestuur. De commissie zegt dat in de toekomst mogelijk een nieuwe aanvullende taak voor de ombudsinstanties is weggelegd, 'het interveniëren in de de kloof tussen burger en bestuur'. Eerder wordt de opmerking gemaakt dat 'in sommige gevallen de burgers binnen de Rijnstreek op glasheldere wijze de kloof tussen overheid en burger blootlegden'. Verderop verwondert de commissie zich over het feit dat de raad van Alphen aan den Rijn op grond van een brief van één burger die op tamelijk onbehoorlijke wijze de integriteit van de ombudscommissie in twijfel trok de burgemeester heeft gevraagd om een notitie aangaande de onafhankelijkheid van de ombudscommissie en een eventuele aansluiting bij de Nationale Ombudsman.

Een mooiere illustratie van het nut van de kloof tussen burger en overheid is er niet te vinden. De kloof moet, en kan, niet gedicht worden. Immers, in veel gevallen is er sprake van tegenstrijdige belangen. Waar burgers in veel gevallen opkomen voor het individuele belang, is het gemeentebestuur er voor het algemeen belang.  De afsluiting van een weg, de aanleg van een rondweg, de komst van een opvang voor daklozen of de bouw van woonzorgzones zijn misschien niet leuk als het in je voortuin gebeurt, maar zijn wel noodzakelijk als je naar het grotere plaatje kijkt. Bovendien legt de overheid regels op aan burgers. Sommige regels moeten worden afgeschaft, maar andere regels zijn er om de maatschappij te beschermen, vaak tegen het belang van individuele burgers in. De meeste burgers begrijpen dat. Er blijft echter een klein percentage chronische klagers over dat voor geen enkel argument vatbaar is. We zullen ons er bij neer moeten leggen dat we altijd klagende burgers overhouden, honderd procent tevredenheid is een mooi streven, maar wordt nimmer gehaald. We moeten ook niet de illusie wekken dat de grotere aandacht voor communicatie en participatie in de komende collegeperiode, die door wethouder Hoekstra gedragen gaat worden, zal leiden tot 100% tevredenheid, of tot het overnemen van alle suggesties of honoreren van alle klachten van burgers. Nee, de grotere aandacht voor communicatie en participatie moet er toe leiden dat alle burgers die op enigerlei wijze betrokken zijn bij een beleidsvoornemen of plan van het gemeentebestuur, of die een klacht hebben, op de juiste wijze én tijdig worden gehoord en betrokken worden. Na afloop moeten zij goed geïnformeerd wat er met hun inbreng is gedaan en waarom een bepaald besluit is genomen. De meeste burgers zullen vervolgens begrijpen wat er is gebeurd en waarom, en sommige van hun wensen en ideeën, of misschien wel alle, zullen zijn overgenomen. Maar er blijft een kleine groep over die blijft klagen. Dat zal altijd zo blijven. In het NRC van zaterdag 1 mei stond hierover een goed stuk van Fred Feddes, 'Nederland bestaat voor 5 procent uit eeuwige zeuren. Negeer die frustraten'. Het is helaas geen openbaar artikel, maar dit is de link voor hen die wel abonnee van het NRC zijn. Begrijp mij dus niet verkeerd: de meeste mensen die klagen vallen hier niet onder. Slechts zij die bij herhaling de gegeven uitleg weigeren te accepteren, behoren tot de vijf procent. Eén klacht is geen klacht, twee klachten is een halve klacht en drie klachten of meer over hetzelfde onderwerp moet je aan het denken zetten. Maar laten we ophouden met achter elke klacht aanlopen in de hoop dat we iedereen tevreden kunnen stellen en in de hoop op de stem van deze klager bij de volgende verkiezingen. Zo werkt dat niet.

Tot volgende week.