Betoog raad 27 januari 2011
Voorzitter,
Vanaf deze plek spreken wij om te beginnen nogmaals onze waardering uit voor beide vertrokken wethouders, Hans Groen in ’t Wout en Paul Schings. Beiden hebben zich ten volle ingezet voor het bestuur van Alphen aan den Rijn en tastbare resultaten bereikt.
Los van het feit dat zij hier niet aanwezig zijn, wil de VVD-fractie toch ingaan op het BING-rapport.
Mijn betoog ziet op de volgende punten:
1. gebruik van woningen door ambtenaren
2. woningtoewijzing aan wethouder Schings
3. handelingen in samenhang met punt 1 en 2
4. de zogenaamde bijvangst
5. welke lessen trekken wij hieruit?
6. hoe gaan wij verder?
1. Ten aanzien van de ambtenaren concludeert BING dat zij niet conform de ambtelijke gedragsregels hebben gehandeld en dat belangenverstrengeling is opgetreden. Het is onjuist en ongewenst als ambtenaren woningen betrekken waar ze door hun functie nauw bij betrokken zijn (en invloed hebben op bijvoorbeeld de datum van sloop). Er is toestemming verleend aan tenminste één, mogelijk beide betrokken ambtenaren. Wij begrijpen niet dat dat is gebeurd. Dat brengt ons bij de vraag van de politieke verantwoordelijkheid. Valt wethouder Groen in ’t Wout te verwijten dat hij niet ingreep op het moment dat hij hoorde dat deze ambtenaren een antikraakwoning bewoonden, in de wetenschap dat de hoogste ambtenaar en/of hoogste bestuurder van de gemeente toestemming of instemming hebben gegeven? Wij vinden van niet. Immers, de toestemming danwel instemming waren voor de wethouder reeds voldongen feiten die zich niet lieten terugdraaien.
2. Ten aanzien van wethouder Schings is het rapport ook helder. Hij heeft open en transparant gehandeld, hem valt niets te verwijten. Het is de raad geweest die hem in op 26 april 2007 heeft gedwongen in Alphen te komen wonen. Niet alleen de VVD, maar zelfs een lid van de oppositie (de Hoog) heeft hem destijds de suggestie gedaan te kijken naar een woning die in het kader van de wet voorkeursrecht gemeenten door de gemeente was aangekocht. Dat heeft de wethouder vervolgens gedaan, waarbij hij aangaf dat eerst niet te hebben gedaan omdat hem dat zonder steun van de raad niet de koninklijke weg leek. De raad is ingelicht toen de wethouder in 2008 een dergelijke woning betrok. Voor de duidelijkheid: het betreft geen sociale huurwoning noch een antikraakwoning, maar een woning die hij tegen een normale huurprijs heeft betrokken en waar hij geen huurbescherming geniet. De gehele raad heeft geen aanleiding gezien daar op dat moment over te willen spreken. Zelfs als we achteraf vinden dat een andere handelswijze beter ware geweest, kunnen we dat de wethouder niet aanrekenen. We kunnen niet omdat de uitslag ons niet bevalt achteraf de regels aanpassen en vervolgens roepen dat de regels destijds zijn overschreden.
3. Het moge duidelijk zijn dat we de handelswijze van de betrokken ambtenaren ook afkeuren waar het het gesprek tussen de ambtenaren en het IVB betreft, daar is door het college ook adequate actie op ondernomen, die nog een vervolg dient te krijgen. Wat de verhuiskostenvergoeding van wethouder Schings betreft: hij is daar, ook weer achteraf bezien, verkeerd in geadviseerd. Hij heeft inmiddels het ten onrechte forfaitair verstrekte bedrag geretourneerd, en daarmee is de zaak afgedaan.
4. Wat de bijvangst betreft: de VVD beperkt zich tot de hoofdzaak, de vier aanbestedingen die niet rechtmatig zijn aangegaan. Dat kan zo niet, reeds eerder is door de accountant gemeld dat het aanbeveling verdient aanbestedingen eens goed onder de loupe te nemen. Daartoe lopen inmiddels een scan door de gemeente en, op advies van de auditcommissie, een onderzoek door de accountant.
5. Wij trekken enkele lessen uit voorgaande zaken. De eerste les die wij hieruit trekken is dat het goed is als het college nog eens kritisch kijkt naar de wijze waarop de antikraakwoningen worden beheerd. Misschien ware het achteraf bezien beter geweest om WonenCentraal waar enigszins mogelijk dit soort woningen te laten beheren.
De tweede les is om nadere regels en voorwaarden op te stellen voor het toewijzen van woningen aan ambtenaren en bestuurders, waarin uiteraard is opgenomen dat zij die vanuit hun functie betrokken zijn bij zaken die de woningen betreffen niet in aanmerking komen voor een dergelijke woning.
De derde les die we trekken is dat we kritisch moeten kijken naar de huidige positionering, de bestuurlijke en ambtelijke aansturing, de organisatie en de checks en balances rond het projectbureau Stadshart.
Wij zien graag op zo kort mogelijke termijn voor deze zaken voorstellen van het college tegemoet.
6. Tenslotte, voorzitter. Om uit de ontstane situatie te komen zullen alle betrokkenen zich moeten afvragen wat hun rol is in de bestuurlijke crisis en welke bijdrage zij kunnen leveren aan een open bestuurscultuur in Alphen aan den Rijn. Terugkijkend vindt de VVD-fractie dat haar eigen opstelling niet op alle momenten even tactvol is geweest, ook daar hebben wij een les getrokken. We zullen moeten werken aan een klimaat waarin alle betrokkenen op een goede wijze kunnen functioneren, daarbij draait alles om vertrouwen.
Dat vergt geen eindeloze moeizame gesprekken, hier geldt ‘geen woorden maar daden’. Vertrouwen moet in de praktijk vorm krijgen, er over praten helpt niet. Geen woorden maar daden. Het college, de raad en de inwoners moeten de knop omzetten en uitgaan van vertrouwen in plaats van wantrouwen. ‘Je hebt vertrouwen tot je het verliest’ in plaats van ‘wij wantrouwen tot iemand vertrouwen heeft verdiend’. Vervolgens zullen alle betrokkenen blijk moeten geven van wederzijds vertrouwen. Dat is de enige manier waarop we zullen komen tot de zo gewenste open bestuurscultuur, we moeten de negatieve spiraal doorbreken. De VVD wil graag gehoor geven aan de oproep van de burgemeester en wil één van de dragers van deze cultuur worden. Wij zoeken samenwerking met alle partijen die hetzelfde doel voor ogen hebben. Er is wat ons betreft geen kwalitatief verschil tussen coalitie en oppositiepartijen, het maakt niet uit van wie een voorstel komt, als het goed is voor de stad, gaan we dara serieus mee om. Wij zullen de huidige coalitie voortzetten waarbij we moeten samen kunnen werken in het belang van deze stad. Wat ons betreft beginnen we daar direct mee.
Tot zover.
Vanaf deze plek spreken wij om te beginnen nogmaals onze waardering uit voor beide vertrokken wethouders, Hans Groen in ’t Wout en Paul Schings. Beiden hebben zich ten volle ingezet voor het bestuur van Alphen aan den Rijn en tastbare resultaten bereikt.
Los van het feit dat zij hier niet aanwezig zijn, wil de VVD-fractie toch ingaan op het BING-rapport.
Mijn betoog ziet op de volgende punten:
1. gebruik van woningen door ambtenaren
2. woningtoewijzing aan wethouder Schings
3. handelingen in samenhang met punt 1 en 2
4. de zogenaamde bijvangst
5. welke lessen trekken wij hieruit?
6. hoe gaan wij verder?
1. Ten aanzien van de ambtenaren concludeert BING dat zij niet conform de ambtelijke gedragsregels hebben gehandeld en dat belangenverstrengeling is opgetreden. Het is onjuist en ongewenst als ambtenaren woningen betrekken waar ze door hun functie nauw bij betrokken zijn (en invloed hebben op bijvoorbeeld de datum van sloop). Er is toestemming verleend aan tenminste één, mogelijk beide betrokken ambtenaren. Wij begrijpen niet dat dat is gebeurd. Dat brengt ons bij de vraag van de politieke verantwoordelijkheid. Valt wethouder Groen in ’t Wout te verwijten dat hij niet ingreep op het moment dat hij hoorde dat deze ambtenaren een antikraakwoning bewoonden, in de wetenschap dat de hoogste ambtenaar en/of hoogste bestuurder van de gemeente toestemming of instemming hebben gegeven? Wij vinden van niet. Immers, de toestemming danwel instemming waren voor de wethouder reeds voldongen feiten die zich niet lieten terugdraaien.
2. Ten aanzien van wethouder Schings is het rapport ook helder. Hij heeft open en transparant gehandeld, hem valt niets te verwijten. Het is de raad geweest die hem in op 26 april 2007 heeft gedwongen in Alphen te komen wonen. Niet alleen de VVD, maar zelfs een lid van de oppositie (de Hoog) heeft hem destijds de suggestie gedaan te kijken naar een woning die in het kader van de wet voorkeursrecht gemeenten door de gemeente was aangekocht. Dat heeft de wethouder vervolgens gedaan, waarbij hij aangaf dat eerst niet te hebben gedaan omdat hem dat zonder steun van de raad niet de koninklijke weg leek. De raad is ingelicht toen de wethouder in 2008 een dergelijke woning betrok. Voor de duidelijkheid: het betreft geen sociale huurwoning noch een antikraakwoning, maar een woning die hij tegen een normale huurprijs heeft betrokken en waar hij geen huurbescherming geniet. De gehele raad heeft geen aanleiding gezien daar op dat moment over te willen spreken. Zelfs als we achteraf vinden dat een andere handelswijze beter ware geweest, kunnen we dat de wethouder niet aanrekenen. We kunnen niet omdat de uitslag ons niet bevalt achteraf de regels aanpassen en vervolgens roepen dat de regels destijds zijn overschreden.
3. Het moge duidelijk zijn dat we de handelswijze van de betrokken ambtenaren ook afkeuren waar het het gesprek tussen de ambtenaren en het IVB betreft, daar is door het college ook adequate actie op ondernomen, die nog een vervolg dient te krijgen. Wat de verhuiskostenvergoeding van wethouder Schings betreft: hij is daar, ook weer achteraf bezien, verkeerd in geadviseerd. Hij heeft inmiddels het ten onrechte forfaitair verstrekte bedrag geretourneerd, en daarmee is de zaak afgedaan.
4. Wat de bijvangst betreft: de VVD beperkt zich tot de hoofdzaak, de vier aanbestedingen die niet rechtmatig zijn aangegaan. Dat kan zo niet, reeds eerder is door de accountant gemeld dat het aanbeveling verdient aanbestedingen eens goed onder de loupe te nemen. Daartoe lopen inmiddels een scan door de gemeente en, op advies van de auditcommissie, een onderzoek door de accountant.
5. Wij trekken enkele lessen uit voorgaande zaken. De eerste les die wij hieruit trekken is dat het goed is als het college nog eens kritisch kijkt naar de wijze waarop de antikraakwoningen worden beheerd. Misschien ware het achteraf bezien beter geweest om WonenCentraal waar enigszins mogelijk dit soort woningen te laten beheren.
De tweede les is om nadere regels en voorwaarden op te stellen voor het toewijzen van woningen aan ambtenaren en bestuurders, waarin uiteraard is opgenomen dat zij die vanuit hun functie betrokken zijn bij zaken die de woningen betreffen niet in aanmerking komen voor een dergelijke woning.
De derde les die we trekken is dat we kritisch moeten kijken naar de huidige positionering, de bestuurlijke en ambtelijke aansturing, de organisatie en de checks en balances rond het projectbureau Stadshart.
Wij zien graag op zo kort mogelijke termijn voor deze zaken voorstellen van het college tegemoet.
6. Tenslotte, voorzitter. Om uit de ontstane situatie te komen zullen alle betrokkenen zich moeten afvragen wat hun rol is in de bestuurlijke crisis en welke bijdrage zij kunnen leveren aan een open bestuurscultuur in Alphen aan den Rijn. Terugkijkend vindt de VVD-fractie dat haar eigen opstelling niet op alle momenten even tactvol is geweest, ook daar hebben wij een les getrokken. We zullen moeten werken aan een klimaat waarin alle betrokkenen op een goede wijze kunnen functioneren, daarbij draait alles om vertrouwen.
Dat vergt geen eindeloze moeizame gesprekken, hier geldt ‘geen woorden maar daden’. Vertrouwen moet in de praktijk vorm krijgen, er over praten helpt niet. Geen woorden maar daden. Het college, de raad en de inwoners moeten de knop omzetten en uitgaan van vertrouwen in plaats van wantrouwen. ‘Je hebt vertrouwen tot je het verliest’ in plaats van ‘wij wantrouwen tot iemand vertrouwen heeft verdiend’. Vervolgens zullen alle betrokkenen blijk moeten geven van wederzijds vertrouwen. Dat is de enige manier waarop we zullen komen tot de zo gewenste open bestuurscultuur, we moeten de negatieve spiraal doorbreken. De VVD wil graag gehoor geven aan de oproep van de burgemeester en wil één van de dragers van deze cultuur worden. Wij zoeken samenwerking met alle partijen die hetzelfde doel voor ogen hebben. Er is wat ons betreft geen kwalitatief verschil tussen coalitie en oppositiepartijen, het maakt niet uit van wie een voorstel komt, als het goed is voor de stad, gaan we dara serieus mee om. Wij zullen de huidige coalitie voortzetten waarbij we moeten samen kunnen werken in het belang van deze stad. Wat ons betreft beginnen we daar direct mee.
Tot zover.
Reacties