Elk nadeel heeft zijn voordeel

Dat de onderhandelingen in het Catshuis zijn stukgelopen, is in zoverre te betreuren dat er vooralsnog geen begrotingsplannen liggen voor 2013 die het begrotingstekort onder de 3% moeten brengen. Het voordeel is dat de reeds ingezette neergang van de PVV in een stroomversnelling komt. Elk nadeel heeft zijn voordeel dus.
Als ik de plannen lees, word ik daar ook niet vrolijk van. In wat er tot nu toe naar buiten is gekomen, lees ik met name lastenverhogingen: BTW omhoog, hypotheekrenteaftrek deels beperkt, eigen bijdragen zorg omhoog. Nergens lees ik iets in de plannen over daadwerkelijke hervormingen, behoudens dat de bezuinigingen op de publieke omroep mogelijk eindelijk leiden tot een radicale hervorming en ontzuiling.

Wat er moet gebeuren, is hervormen. De tijd is er rijp voor: hypotheekrenteaftrek geleidelijk afschaffen gepaard gaande met compenserende fiscale maatregelen (zeg maar even het plan dat hoogleraren enige tijd geleden hebben gelanceerd), versoepeling van het ontslagrecht, herzien van de ontwikkelingshulp, keuzes maken in de zorg etc. Dat vereist politieke moed. Daarom ben ik somber over de komende maanden. Zullen politieke partijen met de verkiezingen letterlijk in zicht de moed hebben om impopulaire bezuinigingen door te voeren, of stelt men het eigen belang voorop en gaat men eerst verkiezingen houden om vervolgens nog hardere maatregelen te moeten nemen aangezien het tekort verder is opgelopen? Ik ben benieuwd, maar vrees het ergste.

Overigens wordt het ook lastig voor de gemeente om te bepalen hoe de begroting 2013 er uit komt te zien. Wat gaat er gebeuren? Vindt er een verdere korting van het gemeentefonds plaats? Gaat de transitie van zaken als jeugdzorg en de invoering van de Wet Werk en Inkomen door als gepland? De verwachting was dat de Catshuisbesprekingen zouden leiden tot een hernieuwde bezuinigingsoperatie van enkele miljoenen in onze gemeente. Hoe gaan we daar mee om?

Iets anders: in het opiniegedeelte van het NRC van dit weekeinde staat een lezenswaardig stuk van Paul ter Heyne, waar hij de kritiek van de commissie de Wit op Wouter Bos analyseert. Dat gaat o.a. over ‘hindsight bias’. Kort en goed komt het stuk hierop neer dat we bij de evaluatie van besluiten vaak geneigd zijn om te kijken naar de uitkomst in plaats van naar het besluitvormingsproces, en dat we vaak geneigd zijn te zeggen dat ‘we het altijd al hebben gezegd’. Als de uitkomst ons niet bevalt, is er dus een slecht besluit genomen. Dat is niet zo. De vraag in de evaluatie moet zijn of het besluit destijds op de juiste wijze tot stand is gekomen. Dat de uitkomst anders is dan verwacht, ligt vaak niet aan het besluit, maar aan de veranderende omstandigheden, niet te voorziene factoren en dergelijke. Iedere politicus moet dit stuk eigenlijk lezen voordat hij of zij de volgende keer roept dat hij of zij altijd al gezegd heeft dat er destijds een slecht besluit is genomen.

Tot volgende week.