Transparantie

Deze week staat in Binnenlands Bestuur een leuk artikel over het promotieonderzoek van Erna Scholtes over het begrip transparantie. Een toverwoord dat te pas en te onpas wordt ge-, en vooral misbruikt. Als we maar 'transparant' zijn, komt alles goed. Ja, was dat maar waar. Transparantie leidt vaak tot het beschikbaar komen van zoveel informatie dat het tegendeel wordt verkregen van wat men beoogt; bovendien waarschuwt ze er voor dat alle informatie die we krijgen is verkregen door selectie en bewerking, en dus een gecreëerde werkelijkheid is. Door de spreekwoordelijke bomen zien we het bos niet meer. Aangezien niemand de vele bladzijden informatie gaat lezen, beperken politici zich tot de stukjes informatie waar ze mee kunnen scoren. Dat wordt uitvergroot, waardoor we een (nog) beperkter zich op het geheel krijgen. Meer transparantie leidt dus vreemd genoeg vaak niet tot meer, maar eerder tot minder doorzichtigheid. Moeten we dus minder transparant worden? Nee, daar pleit ik ook niet voor. Ik pleit er wel voor meer te besturen op basis van vertrouwen. Als je iemand, of een instelling vertrouwt, is er minder roep om verantwoording. Maar daar heb ik in eerdere blogs veel aandacht aan besteed, dus daar houd ik over op. Kijk ook eens naar dit artikel.

Erna Scholtes doet een voorspelling voor een nieuwe modetrend: solidariteit. Ik ben benieuwd of ze gelijk krijgt, je hoort het de laatste tijd wel vaker, net als het woord 'verbinding' trouwens

Dat transparantie niet altijd goed is, bewijst Tofik Dhibi. Een bijzondere meneer. Op weg naar de top (althans, hij denkt dat hij daar naar toe op weg is) schroomt hij niet om uit de fractieschool te klappen dat de steun voor Jolande Sap niet groot is, dat hij altijd tegen de Kunduzmissie is geweest etc.. Ik weet niet of, en zo ja welke adviseurs hij heeft, maar wat denken zij te bereiken? Ik zie thans een meneer die te zwak is geweest om over een belangrijk onderwerp als de Kunduzmissie zijn rug recht te houden. Ik zie een klikspaan met wie je nooit meer in vertrouwen spreekt of onderhandelt. De kandidatencommissie heeft goed gezien dat hij volstrekt ongeschikt is als lijsttrekker (en inmiddels voor welke politieke functie ook), maar het was onverstandig hem tegen te houden. Meneer Dhibi is uitstekend in staat zijn eigen politieke graf te graven. Dat er mensen zijn die hem steunen, verbaast mij niet. Er zijn ook mensen die nog in de sprookjes van opa Wilders geloven.

Tenslotte: transparantie over de backoffice uitgaven van de gemeenten is wel gewenst. Ik ben opgeschrikt door iemand van de VNG die op de radio sprak over de kosten die gemoeid zijn met het terugdraaien van de inkomenstoets bij uitkeringen (meerdere uitkeringen binnen één huisouden mag dus vreemd genoeg weer). Hij sprak de historische worden 'dat het nu eenmaal zo was dat elke gemeente het eigen automatiseringssysteem heeft moeten aanpassen'. Het eenmaal zo was? Ik stelde mij toen pas de toch zo logische vraag: waarom doen de gemeenten niet veel meer samen? Waarom ontwerpt elke gemeente zijn eigen website? Waarom verzint elke gemeente zelf zaken op gebied van ICT? Begrijp mij goed, elke gemeente is anders, elke gemeente heeft zijn eigen problemen, of dat nu met groepen inwoners is, met de infrastructuur, of wat ook. Maar op een website van elke gemeente staan dezelfde zaken. De afhandeling van vele processen verloopt overal hetzelfde, al was het maar omdat vele zaken wettelijk vastliggen. Waarom treedt de VNG niet veel meer op als opdrachtgever namens de gemeenten in Nederland? Het ontwikkelen van één basismodel voor een website is niet zo moeilijk. Ja, natuurlijk, als je alle gemeenten mee laat praten wordt het nooit wat. Maar dat is af te spreken, en waarom moeten wij vele miljoenen aan gemeenschapsgeld verkwisten omdat gemeenten niet met elkaar tot overeenstemming kunnen komen over basale processen? Meer samenwerken dus. Pas op, anders gaan we om meer transparantie vragen :-).

Tot volgende week.